history

Η πορεία της Στατιστικής Υπηρεσίας στην Ελλάδα

ΕΛΣΤΑΤ ιστορική ανασκόπηση

1828-1860

1828: διενεργείται η 1η Απογραφή Πληθυσμού.

1834: δημιουργείται το Γραφείο Δημοσίου Οικονομίας στο Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο διενεργεί Απογραφές κάθε χρόνο από το 1836 μέχρι το 1845 και σε αραιότερα χρονικά διαστήματα στη συνέχεια  (1848, 1853,1856).

1861-1909

1861: το Γραφείο Δημοσίου Οικονομίας χωρίζεται σε τέσσερα (4) Τμήματα, ένα από τα οποία ονομάζεται Τμήμα Στατιστικής. Είναι η πρώτη φορά που συνιστάται μέσα στη δημόσια διοίκηση μια Ειδική Υπηρεσία Στατιστικής.

1861: διενεργούνται η Απογραφή Πληθυσμού και η Απογραφή Γεωργίας.

1910-1924

Το 1910 αρχίζει ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης και, κατά συνέπεια, και της Ειδικής Υπηρεσίας Στατιστικής. Δημιουργείται Τμήμα Στατιστικής στο τότε συσταθέν Υπουργείο Γεωργίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, το οποίο το 1911 μετονομάζεται σε Εθνικής Οικονομίας. Το 1913, το Τμήμα Στατιστικής αναβαθμίζεται σε Κεντρική Διεύθυνση Στατιστικής και έχει την ευθύνη της συλλογής, επεξεργασίας και δημοσίευσης όλων των εθνικών στατιστικών που αναφέρονται στον πληθυσμό, τη φυσική κίνηση πληθυσμού και τη μετανάστευση, στην παραγωγή γεωργίας, βιομηχανίας, βιοτεχνίας και συναφών κλάδων, καθώς και στις μεταφορές, το εσωτερικό / εξωτερικό εμπόριο, τις επικοινωνίες, τη δικαιοσύνη, τις τιμές κ.λπ. Συγκροτείται Συμβούλιο Στατιστικής από Καθηγητές Πανεπιστημίου και εκπροσώπους των Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων. Κυριότερες στατιστικές εργασίες της περιόδου αυτής είναι: η Απογραφή Γεωργίας και οι Έρευνες Τιμών των βασικών καταναλωτικών αγαθών (1911), οι Απογραφές Πληθυσμού στα νέα εδάφη που προσαρτήθηκαν (1913), η Βιομηχανική Απογραφή και η Απογραφή Πληθυσμού (1920), καθώς και η Απογραφή Προσφύγων από τη Μικρά Ασία (1923).

1925-1955

1925: γίνεται η σύσταση της Γενικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος μέσα στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, που συγκεντρώνει όλες τις κρατικές στατιστικές.

1929: εκδίδεται για πρώτη φορά το Μηνιαίο Στατιστικό Δελτίο. 1930: εκδίδεται η Στατιστική Επετηρίδα της Ελλάδος. Κυριότερες στατιστικές εργασίες της περιόδου αυτής είναι: η Απογραφή Πληθυσμού, η Έρευνα στις Βιβλιοθήκες και τον Τύπο και η Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών Βιομηχανικών Εργατών (1929), η Απογραφή Βιομηχανικών Επιχειρήσεων (1930), η Απογραφή Πληθυσμού και Γεωργίας (1940), η Απογραφή Γεωργίας (1950) και η Απογραφή Πληθυσμού (1951).

1956-2009

Με το Ν.Δ. 3627/1956 (με το οποίο τροποποιείται σε βασικά σημεία και αντικαθίσταται το Ν.Δ. 2516/1953), οργανώνεται η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος. Η οργάνωση της ΕΣΥΕ ολοκληρώνεται με το Β.Δ. 871/1960.

Με το Π.Δ. 224/1986 συνιστάται η Γενική Γραμματεία Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (Γ.Γ. ΕΣΥΕ), υπαγόμενη στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Με τον Ν. 2392/1996 ρυθμίζονται θέματα πρόσβασης της Γ.Γ. ΕΣΥΕ σε διοικητικές πηγές και διοικητικά αρχεία και θέματα στατιστικού απορρήτου.

2010 μέχρι σήμερα

Τίθεται σε ισχύ ο νέος στατιστικός Νόμος 3832/2010. Με τον Νόμο αυτόν, όπως τροποποιήθηκε από τους Νόμους 3842/2010, 3899/2010, 3943/2011, 3965/2011, 4047/2012, 4072/2012, 4182/2013, 4244/2014, 4254/2014, 4258/2014, 4334/2015, 4484/2017, 4512/2018 και την από 18/11/2012 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου:

  • Συνιστάται η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ως ανεξάρτητη Αρχή.
  • Δημιουργείται το Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα (ΕΛΣΣ).
  • Συνιστώνται το Συμβούλιο του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΣΥΕΛΣΣ) και η Συμβουλευτική Επιτροπή Ορθής Πρακτικής. Έργο της τελευταίας είναι η κατάρτιση ετήσιας έκθεσης σχετικά με την εφαρμογή των αρχών 1-6 (θεσμικό πλαίσιο), στο ΕΛΣΣ, του Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές.
  • Καθορίζονται οι αρχές που πρέπει να διέπουν τις εργασίες της ΕΛΣΤΑΤ και των λοιπών φορέων του ΕΛΣΣ για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των στατιστικών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και όπως αυτές αναπτύσσονται στον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές, που προβλέπεται στο άρθρο 11 του ιδίου Κανονισμού, όπως κάθε φορά ισχύουν.
  • Ανατίθεται στην ΕΛΣΤΑΤ ο συντονισμός των δραστηριοτήτων των λοιπών φορέων του ΕΛΣΣ, οι οποίες αφορούν στην ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των επίσημων στατιστικών της Χώρας, καθώς και η πιστοποίηση ως «επίσημων», στατιστικών που έχουν καταρτιστεί από άλλους φορείς του ΕΛΣΣ.